02.07.2025
11
2 IYUL — O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI DAVLAT GERBI QABUL QILINGAN KUN
1992 yil 2 iyul — O‘zbekiston davlat ramzlarining mukammal shakllanish jarayonida tarixiy ahamiyatga ega sana sifatida mustahkam o‘rin egallaydi. Shu kuni O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashi qarori bilan Davlat gerbi rasmiy tasdiqlandi va milliy ramzlar tizimi to‘liq institutsionallashdi. Bayroq, madhiya va gerb — faqat rasmiy belgilar emas. Ular — davlatchilikning siyosiy va ma’naviy asoslari, milliy o‘zlikning ramziy ko‘rinishidir.
O‘zbekiston Respublikasining Davlat gerbida joylashtirilgan har bir timsol xalqning dunyoqarashi, tarixiy xotirasi va kelajakka intilishini ifoda etadi:
- Quyosh nurlari — taraqqiyot, ma’rifat va kelajakka ishonch ramzi.
- Tog‘ va daryo manzarasi — tabiiy resurslar, ekologik barqarorlik va geografik ulug‘vorlik timsoli.
- Paxta va bug‘doy — yurt iqtisodining asosi, xalqning mehnatsevarlik fazilati.
- Xumo qushi — tinchlik, erkinlik va ruhiy ozodlik timsoli, xalq ongining chuqur qatlamlariga bog‘liq qadimiy timsol.
- Sakkizburchak yulduz, oy va yulduzcha — islomiy-madaniy meros va milliy ruhning falsafiy ifodasi.
Gerbdagi bu ramzlar orqali davlat faqat hokimiyat instituti emas, balki umumiy milliy g‘oya, umumiy xotira va umumiy kelajakka intilish timsoliga aylanadi. Davlat ramzlarini shunday yuksak ma’noda qabul qilish, ularni faqat vizual obraz sifatida emas, balki jamiyat tafakkurining uzviy qismi sifatida anglash – sotsiologik tahlil nuqtai nazaridan alohida ahamiyatga ega.
Sotsiologiyada davlat ramzlari shaxs va jamiyat o‘rtasidagi ma’naviy bog‘lovchi vosita sifatida qaraladi. Davlat gerbi — bu nafaqat rasmiy idoralardagi timsol, balki har bir fuqaro qalbida shakllanadigan umumxalq identifikatsiya mexanizmidir. U jamoaviy faxr, ijtimoiy mas’uliyat va fuqarolik sadoqatini mustahkamlovchi qudratga ega. Bugungi yosh avlod uchun gerb — faqat tarix emas, balki Vatanga daxldorlik tuyg‘usini uyg‘otuvchi ma’naviy ta’lim vositasi hisoblanadi.
O‘zbekiston Respublikasining Davlat gerbi Konstitutsiya va 1992 yil 2 iyulda qabul qilingan “O‘zbekiston Respublikasining Davlat gerbi to‘g‘risida”gi Qonunning 4-moddasiga muvofiq rasmiy mustahkamlangan. U davlat organlari, diplomatik muassasalar, rasmiy hujjatlar, shaxsiy identifikatsiya vositalari va rasmiy chegara belgilarida qonun asosida ishlatiladi. Bu — davlat suvereniteti, huquqiy barqarorlik va madaniy legitimlik ramzidir.
Davlat ramzlari — jamiyatdagi siyosiy madaniyat darajasini ko‘rsatuvchi indikator. Ular kundalik hayotda ham insonlarning ijtimoiy mansubligini, milliy g‘oyalarga sadoqatini namoyon etadi. Gerb – tarixni anglash, bugunni baholash va kelajakni qurishga bo‘lgan jamoaviy mas’uliyat timsolidur. Unga hurmat — faqat rasmiyatchilik emas, balki ma’naviy yetuklik belgisidir.
Qadrli yurtdoshlar!
2 iyul — Davlat gerbimiz qabul qilingan kun munosabati bilan barchangizni “Ijtimoiy fikr” Respublika jamoatchilik fikrini o‘rganish markazi nomidan qizg‘in muborakbod etamiz.
Ushbu sana — yurtimizning mustaqillik ramzlari to‘liq shakllanganligini, milliy davlatchiligimiz huquqiy va ma’naviy jihatdan mustahkamlanganligini ifodalovchi ulug‘ kundir. Gerbimizda mujassamlashtirilgan timsollar — xalqimiz madaniyati, tafakkuri va buyuk istiqbolga ishonchining jonli ramzidir.
Bugungi kunda milliy ramzlarni anglash va ardoqlash — urf-odat emas, balki fuqarolik madaniyatining ajralmas qismiga aylandi. Mehnat qilgan, jamiyat ravnaqiga hissa qo‘shgan har bir o‘zbekistonlik bu ramzlar ostida jipslashishi, millat birligini anglashi kerak.
O‘zbekiston Respublikasining Davlat gerbi — bu faqat huquqiy belgi emas, balki har bir fuqaro qalbida yashaydigan iftixor, orzu va mas’uliyat ramzidir.
Bugungi tarixiy sana barchamizga muborak bo‘lsin! Milliy ramzlarimizga hurmat bilan, kelajak sari birdam qadam qo‘yaylik!