Samarqand shahrida 2025-yil 4-noyabr kuni YUNESKO Bosh konferensiyasining 43-sessiyasi doirasida “Gender tengligini ko‘p tomonlama hamkorlik orqali rivojlantirish” mavzusiga bag‘ishlangan xalqaro miqyosdagi yirik tadbir bo‘lib o‘tdi. Ushbu nufuzli Side Event O‘zbekiston Respublikasi Oila va xotin-qizlar qo‘mitasi hamda YUNESKO hamkorligida tashkil etildi.

Mazkur anjuman mamlakatimizda gender tengligini davlat siyosati darajasiga ko‘tarish, xotin-qizlarning ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy va madaniy hayotdagi faol ishtirokini yanada kengaytirish borasida olib borilayotgan islohotlarning xalqaro e’tirofini aks ettiradi. O‘zbekiston bugun gender tengligi sohasida эришган ютуқлари ва ислоҳатлари бўйича dunyo jamoatchiligi e’tiborida turibdi. Bu teng huquq, teng imkoniyat va teng kelajak tamoyillarini real ijtimoiy qadriyatga aylantirish yo‘lidagi qat’iy siyosiy irodaning ifodasidir.

So‘nggi yillarda mamlakatimizda ayollar va erkaklar uchun teng imkoniyatlarni ta’minlash, ularning davlat va jamiyat boshqaruvida faol ishtirokini kengaytirish, ijtimoiy himoya mexanizmlarini mustahkamlash bo‘yicha keng ko‘lamli islohotlar amalga oshirildi. Gender siyosati huquqiy, tashkiliy va ma’naviy jihatdan mustahkamlanib, qator qonunchilik hujjatlari qabul qilindi. Agar 2017-yilda boshqaruv tizimida xotin-qizlar ulushi 20 foizni tashkil etgan bo‘lsa, bugungi kunda bu ko‘rsatkich 35 foizga yetdi. Shuningdek, Oliy Majlis Qonunchilik palatasida deputatlarning 38 foizi, Senatda esa 27 foizi ayollar ekanligi bu sohadagi ijobiy o‘zgarishlarning yorqin dalilidir.

“Ayollar daftari” tizimi joriy etilishi, ijtimoiy himoyaga muhtoj ayollarni manzilli qo‘llab-quvvatlash, oliy ta’limda ehtiyojmand oilalar qizlari uchun grantlar sonining ikki baravar oshirilishi, imtiyozli kreditlar orqali ayollar tadbirkorligini rivojlantirish kabi tashabbuslar gender adolatini mustahkamlash yo‘lida amaliy natijalarni bermoqda. Bu boradagi islohotlarning izchilligi Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning joriy yil sentyabr oyida BMT Bosh Assambleyasining 80-yubiley sessiyasidagi nutqida ham o‘z ifodasini topdi. Davlat rahbari mintaqaviy miqyosda Osiyo xotin-qizlar forumini doimiy xalqaro platformaga aylantirish zarurligini ta’kidladi.

Samarqanddagi ushbu xalqaro tadbirda YUNESKO Bosh direktori Audri Azulay, YUNESKO Gender tengligi bo‘yicha bo‘lim direktori Begona Lasagabaster, O‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri o‘rinbosari, Oila va xotin-qizlar qo‘mitasi raisi Zulayxo Maxkamova, shuningdek, dunyo miqyosida tan olingan ayol olim va ijodkorlar — prof. Alicia Kowaltowski (Braziliya), Voline Ogutu (Keniya) hamda Maya Moussa (Livan) ishtirok etishlari kutilmoqda.

Tadbirda O‘zbekistonning gender sohasidagi ilg‘or tajribalari, YUNESKOning 2024–2025-yillarda amalga oshirilgan “Gender tengligi yo‘lida amaliy faoliyat” hisobotining natijalari taqdim etiladi. Shuningdek, “O‘zbekiston tarixidagi mashhur ayollar” nomli nashr taqdimoti va O‘zbekistonda gender siyosatini amalga oshirish bo‘yicha videoprezentatsiya namoyish etildi.

Mazkur forumda davlat idoralari, ilmiy-tadqiqot muassasalari, xalqaro tashkilotlar va fuqarolik jamiyati institutlari vakillari, “Oqila ayollar” respublika harakati yetakchilari, faol xotin-qizlar, olimlar va tadbirkorlar ishtirok etdi. Shuningdek, “Ijtimoiy fikr” Respublika jamoatchilik fikrini o‘rganish markazi direktori N.X. Rahimova hamda direktorning birinchi o‘rinbosari V.S. Alekseevalar ham tadbirda faol ishtirok etdilar.

Tadbir yakunida gender tenglikni ta’minlashning istiqbolli yo‘nalishlari, xalqaro hamkorlikni kuchaytirish mexanizmlari hamda ko‘p tomonlama sheriklik asosida amalga oshiriladigan amaliy tashabbuslar bo‘yicha kelgusidagi rejalar ishlab chiqiladi.

Mazkur xalqaro anjuman O‘zbekistonning gender siyosati borasidagi yutuqlarini jahon hamjamiyatiga keng tanitish, YUNESKOning “Global Gender Priority” strategiyasi doirasida yangi istiqbolli yo‘nalishlarni belgilash va “Yangi O‘zbekiston” konsepsiyasida ilgari surilgan ijtimoiy adolat, teng imkoniyat va inson qadri tamoyillarini mustahkamlashga xizmat qiladi.