ЎЗБЕКИСТОН: МУСТАҚИЛЛИКНИНГ 32 ЙИЛЛИГИ

Кўп миллатли Ўзбекистон халқи Ўзбекистон Республикаси давлат мустақиллигининг 32 йиллигини нишонлашга тайёргарлик кўраётган бир пайтда "Ижтимоий фикр" РЖФЎМ томонидан жамоатчилик фикри сўрови ўтказилди, унда фуқароларнинг мамлакат  ва ҳар бир ўзбекистонликнинг ҳаётидаги ушбу муҳим давр  ҳақидаги,   қийинчиликлар ва ғалабалар, инқирозлар ва ютуқлар, омадсизликлар ва муваффақиятлар билан тўлган бутун давр ҳақидаги тасаввурлари аниқланди.

Тадқиқотда мамлакат фуқаролари Мустақиллик кунини қандай нишонлашлари, унга қандай мазмун-моҳият юклашлари,  ўтмиш воқеалари сиёсий, иқтисодий ва ижтимоий соҳаларда кенг кўламли дастурларни амалга оширишда, миллатнинг маънавий тикланиши масалаларида қандай акс этаётгани ҳақидаги масала  кўриб чиқилади.

Тадқиқотда мамлакатимизнинг барча минтақалари аҳолиси, эркаклар ва аёллар, барча миллат вакиллари, ёшлар, турли соҳаларда банд бўлган ўрта ва кекса ёшдаги  фуқаролар иштирок этишди.

«Ижтимоий фикр» РЖФЎМ томонидан ўтказилган жамоатчилик фикри сўрови шуни ишонч билан қайд этишга имкон берадики, мутлақ кўпчилик ўзбекистонликларнинг назарида мустақиллик иқтисодиётни ривожлантириш, сиёсий барқарорлик, мамлакат, жамият, ҳар бир оила хавфсизлиги ва фаровонлигининг асоси ҳисобланади, фуқароларга ўзини фаровон давлатнинг бир қисми сифатида ҳис қилиш имконини беради, унга ишонч бағишлайди, ғурурни ривожлантиради, фаол фуқаролик позициясини ва жонажон мамлакат равнақига муносиб ҳисса қўшиш истагини рағбатлантиради. Сўров иштирокчиларининг таъкидлашича, мустақилликка эришиш уларга кенг имкониятлар, жумладан, ўз ҳаёти ва келажагини эркин белгилаш, ўз раҳбарларини танлаш ва муҳим ҳаётий манфаатларига оид қарорларни қабул қилишда иштирок этиш имконини берди.

Ўзбекистон Республикасининг Мустақиллик куни мамлакатимизнинг барча фуқаролари учун катта жипслаштирувчи кучга эгадир. Давлатимиз тарихида янги босқични бошлаб берган мазкур сана ҳозирги пайтда давлатимиз Раҳбари Шавкат Мирзиёевнинг стратегик йўли ва ташаббуслари асосида Ватанимиз эришган юксак марралар тимсолига айланди. 1 сентябрь Ўзбекистон халқи учун алоҳида аҳамиятга эгадир, бу мамлакатнинг барча фуқаролари учун тақдирни белгиловчи сана бўлиб, у барча ўзбекистонликларни умумий манфаат – кучли, суверен ва фаровон давлат яратиш учун яшаш ва меҳнат қилиш истаги билан бирлаштиради. Бугунги кунда чуқур ўйланган ва босиқ сиёсат туфайли мамлакатимиз халқаро майдонда обрў-эътибор қозонмоқда, минтақадаги сўзсиз етакчи ҳисобланади, у хорижий инвестициялар ва хорижий капитални жалб қилиш марказига айланди, мутлақо янги қиёфа касб этди ва демократик институтлар самарадорлигини ва инсон ҳуқуқларини ҳурмат қилишни оширишга  дадил қадамлар билан эришмоқда.

Мустақилликнинг миллий бирлик, юксак ватанпарварлик, фуқаролик, ўзаро тушуниш ва тотувлик каби қадриятларига содиқлик ўзбекистонликларга муваффақиятларга эришиш, замонамизнинг таҳдид ва хавф-хатарларига қарши тура олиш имконини беради.

Ўзбекистонликлар мустақилликни юксак қадрлашади, 32 йиллик суверенитет давомида улар эркин ва мустақил давлатда яшашнинг афзалликларини тўлиқ ҳис қилдилар, шу сабабли фуқароларнинг аксарияти – 73,5%и ушбу муҳим санани аъло, қувноқ ва кўтаринки кайфият билан, ўз мамлакати, халқи учун, иқтисодий, ижтимоий, илмий, техник, маданий ва бошқа кўплаб соҳалардаги тарихий ривожланиш йўлларида эришилган натижалар учун ғурур ва ифтихор туйғуси билан нишонламоқда.

Аксарият фуқаролар ўз мамлакати, ўз халқи учун,  Ўзбекистон бошқа давлатлар ва  жаҳон ҳамжамиятининг кўз ўнгида  юксак обрў-эътиборга  ва ижобий имижга эга эркин давлат ҳисоблангани учун фахрланади. Сўров давомида олинган маълумотлар ўзбекистонликларнинг ватанпарварлик туйғулари юқори эканлигидан далолат беради, фуқаролар ёши ва касби, яшаш жойи ва ижтимоий мақомидан қатъи назар, ўз ватанини, ўз халқининг тарихи, маданияти, табиати ва урф-одатларини севадилар ва қадрлайдилар, ўз Ватани, унинг бугуни ва келажаги учун масъулиятни ҳис қиладилар. Сўровда иштирок этган ўзбекистонликларнинг мутлақ кўпчилиги мустақил Ўзбекистон фуқароси эканидан фахрланишади, ўзларининг мамлакатга, ягона миллатга мансублигини англашади, мамлакатда рўй бераётган ўзгаришларга ўз алоқадорлигини энг олий қадрият сифатида қабул қилишади.

Янги Ўзбекистонни тараққий эттириш Стратегияси доирасида давлат ва жамиятнинг барқарор ривожланиши, аҳоли фаровонлигини оширишга хизмат қиладиган кенг кўламли, олисни қўзловчи ислоҳотлар амалга оширилаётганини эътироф эта туриб, 76,4% фуқароларнинг ҳисоблашича, бугунги кунда қуйидагилар муҳим ютуқлардан бири ҳисобланади: мамлакатимизда фуқароларнинг тинч ва осойишта ҳаёти таъминланмоқда, жамоат хавфсизлигини ноқонуний тажовузлардан ҳимоя қилишга алоҳида эътибор қаратилмоқда, ижтимоий ихтилофлар, фавқулодда вазиятларнинг олдини олишга эришилмоқда, жамиятда бағрикенглик, дўстлик ва инсонпарварлик ҳукм сурмоқда.

Янги Ўзбекистонни  тараққий эттириш Стратегиясини бажариш доирасида амалга оширилаётган ва ташқи савдо, солиқ ва молия сиёсатини эркинлаштиришга, хорижий инвестицияларни жалб қилишга, тадбиркорлик ва бизнесни ривожлантиришни қўллаб-қувватлашга, тайёр маҳаллий маҳсулотлар экспортини кўпайтиришга ва қишлоқ хўжалигини қўллаб-қувватлашгп, газ конларини ўзлаштириш ва электр ва газ тармоқларини модернизация қилишга, минтақаларни жадал ривожлантиришни таъминлшга, барча туманлар ва шаҳарларни мутаносиб ривожлантиришга қаратилган иқтисодий соҳадаги ислоҳотлар сўралганларнинг юксак  баҳосига сазовор бўлди.

Сўнгги йилларда мамлакатимизда инсон ҳуқуқ ва эркинликларини таъминлаш ва ҳимоя қилиш, фаол фуқаролик жамиятини шакллантириш бўйича тизимли ишлар амалга оширилди, шахсий, сиёсий, иқтисодий, ижтимоий ва маданий ҳуқуқларни таъминлаш соҳасида мақсадли чора-тадбирлар амалга оширилмоқда. Олинган сўров натижаларига кўра, унинг иштирокчилари мамлакатимизда инсон ҳуқуқ ва эркинликларига ҳурмат муносабатини шакллантириш, қонунчилик ва ҳуқуқни қўллаш амалиётини янада такомиллаштириш, суд-ҳуқуқ соҳасини демократлаштириш, аҳолининг адолат ва судга бўлган ишончини ошириш борасида салмоқли ютуқларга эришилганига ишонмоқда. Респондентларнинг фикрига кўра, жамиятда ҳуқуқий маданиятни ошириш, ёшлар ва ёш авлодни инсон ҳуқуқлари соҳасида ўқитиш ва тарбиялашда ижобий динамикага эришилди. Шуни алоҳида таъкидлаш керакки, мамлакат фуқаролари аҳолининг ижтимоий ҳимояга муҳтож қатламлари, шу жумладан кам таъминланган оилалар, ногиронлар, қариялар ва ёлғиз одамларнинг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш борасидаги ишларда ижобий ўзгаришларни қайд этмоқда. Сўралганларнинг фикрича, яқинда гендер тенгликни таъминлаш, қизлар ва аёлларга нисбатан зўравонликнинг олдини олиш, эрта турмуш қуришнинг олдини олиш ҳамда қизлар ва аёлларнинг жамиятнинг сиёсий, иқтисодий ва ижтимоий ҳаётидаги иштирокини ошириш бўйича мисли кўрилмаган чоралар кўрилди.

Фуқароларнинг таъкидлашича, сўнгги йилларда мамлакатимизнинг хавфсизлик, савдо-иқтисодий, сув-энергетика, транспорт, маданий-гуманитар соҳалардаги халқаро муносабатларнинг тенг ҳуқуқли иштирокчиси сифатидаги мавқеи ва роли сезиларли даражада ошди. Ўзбекистон нафақат яқин хориждаги анъанавий ҳамкорлари билан ҳамкорликни кенгайтирмоқда ва чуқурлаштирмоқда, балки уларнинг географиясини кенгайтириб, янги алоқалар ўрнатмоқда. Респондентларнинг фикрича, кўп томонлама ҳамкорликни ривожлантириш ва замонавий таҳдид ва хатарларга қарши курашиш мақсадида мамлакатимизнинг халқаро ташкилотлар фаолиятидаги фаоллигини кучайтириш алоҳида аҳамият касб этмоқда. Фуқаролар халқаро молия институтлари билан қурилиш, энергетика, транспорт, қишлоқ хўжалиги, ахборот-коммуникация технологияларини ривожлантириш соҳасида янги қўшма лойиҳаларни амалга ошириш бўйича ҳамкорлик натижаларини ижобий баҳолашмоқда.

Ўттиз икки йиллик мустақил тараққиёт даврида Ўзбекистонда яшаётган барча халқлар ва миллатлар вакиллари ўртасида тинчлик, дўстлик ва ўзаро англашув сақланиб қолгани жамиятда алоҳида ифтихор ва эътирофга сазовордир. Фуқаролар Ўзбекистон Республикасининг миллатлараро муносабатлар соҳасидаги давлат сиёсати концепциясининг амалга оширилишини миллатлараро ва динлараро муносабатларда барқарорлик омили деб ҳисоблайдилар. Тадқиқотда иштирок этган фуқаролар мамлакатнинг янги таҳрирдаги Конституциясига "кўп миллатли" ва "кўп конфессияли" мамлакат тушунчалари киритилганлигини алоҳида иштиёқ билан таъкидладилар. Агар илгари Ўзбекистон амалда аҳолиси турли динларга эътиқод қилувчи турли халқлар ва миллатлар вакилларидан иборат мамлакат бўлган бўлса, энди бу факт ҳуқуқий де-юре соҳасига киритилди.

Жамоатчилик фикри сўрови давомида ўзбекистонликлар мамлакатимиз юқори кўрсаткичларга эришган соҳаларни, айниқса, уларда мамнуният ва ғурур ҳиссини уйғотадиган самарали ва натижага эга бўлган  соҳаларни аниқладилар.

Эришилган ютуқлар қаторида фуқаролар мамлакатимизнинг барча ҳудудларида шаҳар ва қишлоқлар қиёфасини яхшилаш, замонавий, чиройли, қулай ва қулай турар-жой бинолари ва ижтимоий инфратузилма объектларини қуриш, фуқароларнинг, айниқса, чекка ҳудудларда ичимлик сувидан, электр энергияси, табиий газ, телекоммуникациялардан фойдаланиш имкониятларини ошириш,  шунингдек, йўллар, автомагистраллар, замонавий йўл кесишмалари ва мобил йўллари, замонавий автомобил йўллари ва кўприклар қурилиши борасида амалга оширилаётган улкан бунёдкорлик ишларини қайд этдилар.

Фуқароларнинг фикрича, сезиларли ижобий ўзгаришлар таълим тизимига, таълим хизматлари сифатини яхшилашга, ўқитувчиларнинг касбий маҳоратини оширишга, мактабгача таълим муассасалари, мактаблар, лицейлар, коллежлар ва олий ўқув юртларининг моддий-техник базасини такомиллаштиришга таъсир кўрсатди.

Сўровнинг аниқлашича, тиббий хизмат сифатини ошириш, давлат соғлиқни сақлаш тизимида ходимлар салоҳиятини мустаҳкамлаш, шу жумладан, умумий амалиёт шифокорлари, ҳамшираларнинг касбий маҳоратини ошириш, қишлоқ врачлик пунктлари ва шошилинч тиббий ёрдам хизматларини замонавий даражага олиб чиқиш бўйича чора-тадбирлар  кўрилмоқда ва муҳим ютуқларга эришилмоқда. Сўнгги йилларда тиббиёт муассасаларида олиб борилган қурилиш-таъмирлаш ишлари, поликлиникалар, шифохоналар, тиббиёт марказлари, диспансерларнинг замонавий тиббий асбоб-ускуналар билан жиҳозланиши халқимиз саломатлигини асраш ва мустаҳкамлаш борасида улкан ишлар амалга оширилаётганидан ишончли далолат беради.

Тадқиқот мамлакат аҳолиси томонидан инсон манфаатларини ҳимоя қилиш соҳасида эришилган натижалар юқори даражада баҳоланаётганидан далолат беради. Мамлакатимизда амалга оширилаётган конституциявий ислоҳотлар жамиятда ижобий қабул қилинмоқда, фуқаролар янги Конституциянинг қабул қилинишини мамлакатимизнинг эркинлик, демократия, иқтисодий ва ижтимоий тараққиёт йўлида ривожланишини таъминлайдиган катта тарихий аҳамиятга эга воқеа деб ҳисоблашади. Респондентларнинг таъкидлашича, мамлакатда инсон ҳуқуқлари ва эркинликларини ҳимоя қилиш тизимини белгиловчи асосий конституциявий қоидаларни амалга ошириш учун қулай вазият юзага келди, уларнинг фикрича,  ҳуқуқни ҳимоя қилишнинг самарали механизмлари ишлаб чиқилган, ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари ва судларнинг фаолияти такомиллаштирилмоқда, фуқароларнинг шахсий, сиёсий, ижтимоий-иқтисодий ва маданий ҳуқуқларини ҳимоя қилиш етарлича  юқори даражада таъминланмоқда.

Фуқаролар учун, сўровнинг кўрсатишича, ёшлар сиёсати соҳасидаги ютуқлар алоҳида аҳамиятга эгадир, бугунги кунда йигит-қизлар ўз ҳаёт йўлини танлаш эркинлигига, фуқаролик, маданий ва ижтимоий ташаббусларни амалга ошириш имкониятига, сиёсат, маданият, таълим, спорт ва касбий соҳада ўзлигини ифодалаш ва ўз олий мақсадларини рўёбга чиқариш эркинлигига эгадир. Иштирокчилар мамлакатимизда ёш авлод ва ёшларнинг ўзини ўзи англаши ва ҳар томонлама ривожланиши учун иқтисодий, ташкилий-ҳуқуқий кафолат ва шарт-шароитлар яратилаётгани ҳақида ижобий фикр билдиришди.

Ўтказилган тадқиқот натижаларининг кўрсатишича, жамоатчилик фикрида мамлакатимизда барқарор ижтимоий-иқтисодий ўсиш ва ривожланишга, оилаларнинг ҳаёт сифати ва фаровонлигини оширишга ёрдам берадиган самарали, амалий ва олис истиқболни кўзловчи дастурлар амалга оширилмоқда. Фуқароларнинг фикрича, мамлакатимиз 2022-2026 йилларга мўлжалланган Янги Ўзбекистоннинг тараққиёт стратегиясида давлатимиз Раҳбари томонидан белгилаб берилган мақсад ва вазифаларга эришиш жараёнида, бугунги кундаёқ уларни амалга ошириш борасидаги кўплаб кўрсаткичлар бўйича юқори натижаларга эришилмоқда ва ўзбекистонликлар ҳозирдаёқ  ҳаётнинг кўплаб соҳаларида юз бераётган яхши ўзгаришларни ҳис қилишмоқда.

Йирик харидларни амалга ошириш учун харид қобилияти ва  қулай шарт-шароитларнинг мавжудлиги, фуқароларнинг уй-жой шароитларини яхшилаш, узоқ муддатли товарларни сотиб олиш ва ижтимоий эҳтиёжларни қондириш имконияти  аҳоли турмуш даражасининг муҳим тавсифи бўлиб хизмат қилади. Олинган маълумотларга кўра, фуқаролар ўз оилаларида муҳим ва қувончли воқеа – тўй содир бўлганлигини таъкидладилар. Аксарият ўзбекистонликлар учун бу муҳим тадбир уларнинг шахсий ва оила аъзоларининг барқарорлиги, фаровонлиги, тўкинлиги ва муваффақиятини англатувчи фахр-ифтихор масаласидир.

Мамлактимизда ишлаб чиқарилган янги автомобиль сотиб олиш баъзи респондентлар учун уларнинг ҳаёт сифатини яхшилайдиган муҳим харид бўлди. Респондентларнинг яна бир қисми бу йил давомида ўз уй ёки квартираларини янгилаб, таъмирлашди. Ҳар ўнинчи сўров иштирокчиси яқин вақт мобайнида квартира ёки уй сотиб олди.

Сўров иштирокчиларининг  олий маълумот олишга ва ўқиш учун шартнома тўлашга муваффақ бўлишгани улар учун муҳим ютуқ бўлди.

Ўзларининг ўтган йилдаги моддий аҳволи ва молиявий ҳолатини баҳолай туриб, фуқароларнинг аксарияти – 66,1%и яхшиланишларни қайд этди, 27,5% фуқаролар у аввалгидек  яхши даражада қолди деб ҳисоблади.

Ўтказилган сўров натижалари Ўзбекистон фуқароларининг ўз ҳаётидан қониқиш даражасини аниқлаш имконини берди: сўровда қатнашган фуқароларнинг аксарияти – 74,1%  ҳаётдан ва ишларнинг ҳозирги ҳолатидан жуда мамнун, 13,7% асосан қониқишларини айтишди,  ҳар ўнинчи респондент "қисман қониқишини" билдирди. Шундай қилиб, жамоатчилик фикри сўровидан олинган маълумотларнинг ишончли тарзда кўрсатишича, сўнгги йилларда нафақат фуқароларнинг мамлакатнинг сиёсий, иқтисодий ва ижтимоий ривожланиши ҳақидаги фикрларида ижобий ўзгаришлар юз бермоқда, балки аксарият ўзбекистонликларнингь ҳаётида рўй бермоқда, улар давлат ва жамият ҳаётининг турли-туман соҳаларида янада фаолроқ иштирок этишмоқда, амалга оширилаётган ислоҳотларнинг ижодкорлари бўлишмоқда, ўз Ватанининг фаровонлиги ва равнақи учун чарчамай меҳнат қилиб, ўзлари, фарзандлари ва набиралари учун муносиб келажакни таъминлаш учун мамлакатдаги ишларнинг аҳволини ўзгартиришга интилишмоқда.